- متن کامل این مقاله در جلد اول ارجنامه دکتر حسین مهرپور منتشر شده است.
چکیده: هوش مصنوعی یکی از فناوری های نوظهور است که به طور فزایندهای در حال توسعه است. این فناوری همانند سایر فناوریها از یک سو فرصت هایی برای شکوفایی حقوق و آزادیهای بشر فراهم کرده است و از سوی دیگر، منجر به تهدیدهایی علیه کرامت انسانی و حقوق بشر شده است. بر همین اساس، دسترسی به آن و استفاده از منافع و فرصتهای ناشی از آن مشمول حمایتهای حق بر فناوری است که در ماده ۱۵ میثاق بین المللی حقوق اقتصادی اجتماعی و فرهنگی شناسایی شده است؛ اما مقابله با تهدیدهای ناشی از آن با چالش مواجه است. از یک سو، حدود و قلمرو حق بر فناوری مشخص نبوده و معلوم نیست با چه شرایطی می توان آن را محدود کرد و از سوی دیگر، بخش عمده تهدیدهای هوش مصنوعی ناشی از فعالیت بخش خصوصی و نیز فعالیت های شرکتهای فراملی است که شناسایی مسئولیت دولت ها در قبال آثار ناشی از فعالیتهای آنها با دشواری مواجه است. پرسش این مقاله آن است که ابعاد و چالشهای حقوق بشری هوش مصنوعی چیست؟ برای پاسخ به این پرسش، نخست، جایگاه هوش مصنوعی در چهارچوب نظام بینالمللی حقوق بشر و سپس، حقوق بشر متأثر از هوش مصنوعی مطالعه میشود. بر این اساس، اصل کرامت انسانی، اصل عدم تبعیض، آزادی بیان و اجتماعات، حریم خصوصی و دادرسی منصفانه از مهمترین اصول و حقوق بشر هستند که تأثیرپذیری آنها از هوش مصنوعی مطالعه شده است.
کلیدواژه ها: هوشمصنوعی، حقوقبشر، حقوقفناوری، تبعیض، آزادیبیان.
