- متن کامل این مقاله در جلد اول ارجنامه دکتر حسین مهرپور منتشر شده است.
چکیده: معلولان (نابینایان، ناشنوایان، افراد دارای اختلالات حرکتی و ذهنی) اغلب در معرض آزار و اذیت دیگران بوده اند. معلول آزاری پس از کودک آزاری، همسر آزاری و سالمند آزاری به لحاظ آماری و کمی قابل توجه و دارای ابعاد و جنبه های تاریخی، حقوقی، دینی، اجتماعی و فرهنگی است. به دلیل اهمیت درباره آن، تحقیقات بسیار انجام یافته و آثاری منتشر شده است.
مقاله حاضر درصدد بیان قلمرو آزار معلولان، فراگیری و تنوع اذیت آنان است. اما قبل از ورود به انواع و تنوع، مقدمتاً به تبیین ماهیت معلول آزاری می پردازد. جنبه های ماهوی آزار معلولان که در بخش اول مقاله مطرح شده عبارت است از: تحقق و دامنه فراگیری، تجویزهای آزارگران. پس از این مقدمات به انواع معلول آزاری ها می پردازد. در مجموع هفت نوع شناسایی و بررسی شده و تأکید دارد، اذیت معلولان منحصر به ضرب و شتم بدنی و فیزیکی نیست. با پیچیده و چند لایه شدن زندگی مدرن شهری، روش های ایذایی این گونه اقشار هم تحول یافته است. برخی اقدامات ظاهری زیبا و خیرخواهانه دارد ولی در اصل تأثیر مخرب بر جامعه معلولان اعمال می کند. بر این اساس پیشنهاد می کند، تعریف جدیدتری باید از آزار و اذیت مطرح شود.
اصلاح نابسامانی های جامعه معلولان ایران به عنوان بزرگترین اقلیت و ایجاد مشارکت در این جامعه منوط به نگاه انسانی به آنها و کنار گذاشتن انواع روش های اذیت و آزار به معنای اقدامات مجرمانه متعارض با منافع جامعه معلولان است. ممنوعیت معلول آزاری راه را برای پیشرفت این اقلیت بزرگ اجتماعی می گشاید.
کلیدواژه ها: معلول آزاری؛ گستره ایذائات؛ شیوه معلول ستیزی؛ قانون حقوق معلولان، کنوانسیون حمایت از معلولان
